De Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) is aangenomen door de Tweede Kamer. Deze wet is een combinatie van maatregelen die ervoor moet zorgen dat het arbeidsrecht beter aansluit op de huidige arbeidsmarkt. Zo krijgen medewerkers vanaf de eerste dag dat ze in dienst zijn recht op een transitievergoeding, de ketenbepaling wordt verlengd van twee naar drie jaar en ontslag vergemakkelijkt door de introductie van de cumulatiegrond. Dat wil zeggen dat ook meerdere zogenaamde onvoldragen redenen samen voldoende aanleiding voor ontslag kunnen zijn. Zo bleek afgelopen week na stemming door de Tweede Kamer.

Langere proeftijd geschrapt

De geplande maatregel om werkgevers de mogelijkheid te geven een langere proeftijd te hanteren als zij werknemers meteen een vast contract bieden, gaat niet door. Het verlengen van de proeftijd bij een vast contract, was bedoeld om het werkgevers makkelijker te maken meteen een vast contract aan te bieden. De meeste partijen, ook de coalitie, denken dat de maatregel averechts zal uitpakken en door werkgevers gebruikt wordt als een tijdelijke contractvorm.

Nu nog de Eerste Kamer

Het wetsvoorstel moet nu nog door de Eerste Kamer worden goedgekeurd. Deze week bespreekt de Eerste Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de procedure. De bedoeling is dat de Wab per 1 januari 2020 ingaat.

Een terminaal zieke arts stapte naar de rechter, omdat zijn werkgever weigerde zijn arbeidsovereenkomst te beëindigen en de daarmee gepaard gaande transitievergoeding uit te betalen. De gezondheidsinstelling had de arts twee jaar doorbetaald tijdens zijn ziekte, zoals de wet bepaalt. Om het uitbetalen van de transitievergoeding van € 144.659 te ontlopen, hield de werkgever de zieke werknemer aan met een zogeheten ’slapend dienstverband’. Dit is niet de bedoeling, zo bepaalde het Scheidsgerecht Gezondheidszorg onlangs. De werkgever moet het dienstverband beëindigen en de werknemer zijn transitievergoeding betalen.


Slapende dienstverbanden


Deze zaak is geen uitzondering. Het gebeurt vaker dat werkgevers zieke medewerkers weigeren te ontslaan na twee jaar, zodat ze geen transitievergoeding hoeven te betalen. Deze slapende dienstverbanden brengen de zieke medewerkers in een lastig parket, omdat zij geen recht meer hebben op loon na twee jaar ziekte, maar ook niet de wettelijk verplichte ontslagvergoeding ontvangen; ze zijn op papier nog steeds werknemer. Als werknemers zelf ontslag zouden nemen na twee jaar, verliezen ze het recht op de transitievergoeding. Werkgevers beschouwen het betalen van een transitievergoeding als een extra financiële last, omdat ze hiervoor ook al twee jaar lang het loon van de medewerker, die geen arbeid kon uitvoeren, hebben moeten doorbetalen.

Financiële compensatie langdurig zieke medewerkers


Vanaf 2020 krijgen werkgevers die een transitievergoeding moeten betalen bij het ontslag van langdurig zieke medewerkers financiële compensatie. De Wet compensatie transitievergoeding, die dit regelt, is bedoeld om de slapende dienstverbanden te voorkomen en werkgevers tegemoet te komen wat betreft de hoge kosten bij langdurig zieke werknemers.

Compensatie aanvragen?


U kunt deze compensatie bij het UWV aanvragen vanaf 1 april 2020. De regeling geldt met terugwerkende kracht vanaf de datum dat de transitievergoeding is ingevoerd per 1 juli 2015. Dus ook voor zieke medewerkers die u in het verleden een transitievergoeding heeft betaald, wordt u gecompenseerd. Zorg er wel voor dat u de administratie hierover goed op orde heeft.

Haken en ogen re-integratie


De compensatieregeling is nog niet ideaal, aldus Evert Verhulp, hoogleraar arbeidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam, in een artikel in de Volkskrant over dit onderwerp. Ten eerste mist de drijfveer voor de zieke medewerker om mee te werken aan re-integratie als hij na twee jaar toch de volledige transitievergoeding ontvang. Ten tweede heeft de werkgever ook niet veel baat bij het meewerken aan de re-integratie als hij de medewerker in een andere positie met een lager salaris weet te plaatsen. Dan maakt de medewerker namelijk nog steeds aanspraak op een transitievergoeding, aldus de hoogleraar.

Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft de lagere regelgeving van de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) aan de Tweede Kamer aangeboden. Deze zogeheten lagere regelgeving bestaat uit een aantal conceptbesluiten over voorgestelde maatregelen uit de Wab. Zo is onder meer uitgewerkt dat werkgevers, bepaalde kosten die zij hebben gemaakt om de vaardigheden van hun werknemer te bevorderen, in mindering kunnen brengen op de transitievergoeding. Deze en meer uitgewerkte regelgeving is online gepubliceerd door de Rijksoverheid.


De lagere regelgeving bevat:


• Conceptbesluit in mindering brengen kosten op transitievergoeding;
• Conceptbesluit loonbegrip;
• Conceptbesluit oproepcontracten;
• Conceptbesluit Wfsv premiedifferentiatie WW;
• Conceptbesluit compensatieregeling transitievergoeding bedrijfsbeëindiging;
• Conceptregeling Wfsv premiedifferentiatie.

Het Europees Parlement heeft een akkoord bereikt over uitbreiding van het betaald partnerverlof. Partners van bevallende vrouwen krijgen tien dagen betaald verlof rond de geboorte. Het loon moet minimaal evenveel zijn als medewerkers tijdens ziekte krijgen. Deze maatregel is onderdeel van pakket aan maatregelen die de werk-privébalans van Europese werknemers moet verbeteren. Ook moet de nieuwe maatregel zorgen voor een betere zorgverdeling tussen mannen en vrouwen. Iedere lidstaat krijgt drie jaar de tijd om de uitbreiding van het partnerverlof wettelijk te regelen. Zo sprak het Europees Parlement afgelopen week af.

Mantelzorg
Naast het uitgebreide partnerverlof is er ook afgesproken dat mantelzorgers vijf dagen per jaar vrij kunnen nemen om te zorgen voor een familielid met ernstige medische klachten. Ook krijgen mantelzorgers recht op flexibele werktijden. In Nederland bestaat al het recht op kortdurend en langdurend zorgverlof. Medewerkers die kortdurend zorgverlof opnemen hebben recht op ten minste 70 procent van hun loon.

Wilt u meer weten over kort- en langdurend zorgverlof? Lees dit artikel.

De quotumheffing, een boete voor werkgevers die onvoldoende banen creëren voor arbeidsbeperkten, wordt uitgesteld tot 2022. De quotumheffing is in het leven geroepen, omdat overheidswerkgevers onvoldoende banen hebben gecreëerd voor mensen die vallen onder de banenafspraak. Het wetsvoorstel dat het uitstel van deze heffing regelt, is onlangs aangenomen door de Tweede Kamer.

Gezamenlijke doelstelling wel behaald
Overheidswerkgevers en werkgevers uit de marktsector hebben samen wél de doelstelling behaald. Zo rapporteerde het UWV onlangs dat tussen 1 januari 2013 en 1 oktober 2018 35.736 extra banen gerealiseerd zijn via een regulier dienstverband en 12.384 extra banen via een uitzendcontract of detachering. Dit totaal van 48.120 extra banen overschrijdt ruimschoots de doelstelling voor 2018 van 43.500 extra banen.

Tips voor het in dienst nemen van iemand met een arbeidsbeperking? Lees dan dit artikel.

De maaltijdbezorgers van Deliveroo zijn geen zzp’ers, maar werknemers die recht hebben op een arbeidsovereenkomst. In februari 2018 besloot maaltijddienst Deliveroo om de arbeidsovereenkomsten met de bezorgers niet meer te verlengen, maar voortaan te werken met een zogeheten overeenkomst van opdracht. FNV stapte naar de kantonrechter. Ze vindt dat binnen de rechtsverhouding tussen de bezorgers en werkgever er sprake is van een gezagsverhouding. Zo is de partnerovereenkomst tussen de bezorger en het bedrijf niet onderhandelbaar. De kantonrechter is het met de vakbond eens, zo bleek onlangs uit uitspraak van de Rechtbank Amsterdam.

Cao van toepassing
De rechter oordeelde niet alleen dat de bezorgers werknemers zijn, maar ook dat ze onder de cao beroepsgoederenvervoer vallen. Er is namelijk sprake van vervoer van goederen over de weg. Deliveroo moet nu met terugwerkende kracht de cao gaan naleven.

Platformeconomie
De zogeheten platformeconomie is al lange tijd onderwerp van discussie, ook in de Tweede Kamer. Zo wordt er al een tijdlang gewerkt aan wetgeving, om deze aan te passen op de huidige arbeidsmarkt. Denk aan het sparen van pensioen voor zelfstandigen, minimumtarieven en het verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.

In februari 2018 werkte de Riders Union FNV mee aan een artikel over de platformeconomie. Dit artikel kunt u hier teruglezen.

Een aantal geplande maatregelen uit het Regeerakkoord die ervoor moesten zorgen dat medewerkers na ziekte weer sneller zouden terugkeren naar de werkvloer, is teruggedraaid. Zo zou de hoogte van de uitkering en systematiek waarmee beoordeeld wordt of iemand in aanmerking komt voor een gehele of gedeeltelijk arbeidsongeschiktheidsuitkering worden aangescherpt. Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) ziet hier nu vanaf wegens te weinig draagvlak onder werkgevers en werknemers en heeft afspraken gemaakt met de werkgeversorganisaties rond de loondoorbetaling en met de werknemers over de WIA.

Deze maatregelen gaan wel door
Een werkgroep van de Stichting van de Arbeid (werkgevers, werknemers en overheid) gaat onderzoeken hoe de arbeidsparticipatie van volledig- en gedeeltelijk arbeidsongeschikten kan worden verhoogd. Verder wordt iemand met een WIA-uitkering die aan het werk gaat vijf jaar lang niet herbeoordeeld. Zo wordt het voor hen aantrekkelijker om weer aan de slag te gaan. Daarnaast wordt er een experiment opgezet met scholing voor arbeidsongeschikten en komt er extra geld voor ondersteuning vanuit het UWV.