Massaontslagen verworden tot pr-campagnes

Het aloude massaontslag is vervangen door de kaasschaaf. Die snijdt oppervlakkig, maar net zo pijnlijk als een slagersmes. Getroffen werknemers morren er niet minder om en slaan alarm over de stille saneringen. Reorganisatie is verworden tot een pr-campagne die draait om arbeid en kapitaal.

Banken zijn inmiddels ervaren in het doorvoeren van massaontslagen die eruit zien als keurige ingrepen, onderdeel van de reguliere cyclus van krimp en groei. Groei gaat ongemerkt, maar krimp veroorzaakt tumult en die moet worden geneutraliseerd. Ervaren slagers hebben sociale regelingen en baanplannen klaar liggen. In kleine groepjes wordt overbodig personeel naar de uitgang geleid; die maken minder kabaal dan een massa. Een heldere visie op de toekomst doet de rest.

Natuurlijk hebben de vakbonden dit spel wel door. Zij proberen de sluipende massaontslagen aan de kaak te stellen. Vooral bij organisaties met minder ervaring boeken ze soms mooie resultaten. Zoals bij de Belastingdienst, waar ze een gouden vertrekregeling afspraken waar maar weinig belastingbeambten nee tegen zeiden. De schreeuwer in dit verhaal was de politiek, want daar kwam de rekening terecht.

De politie doet het minder slim, want daar leidt het massaontslag al jaren tot oorverdovende herrie op de werkvloer. Drie- tot vijfduizend banen vallen ten prooi aan een bezuiniging van bijna een half miljard euro. De reorganisatie is verpakt in de oprichting van de Nationale Politie, die het mogelijk maakt om lokale korpsen op te heffen en politiebureaus te sluiten. Zelfs bij de grootste werkgever van Nederland (er zijn zo’n 65.000 fte) tikt zo’n omvangrijk ontslag aan.

Vakbonden roepen dat de politie kraakt in haar voegen. Tal van politiemensen zuchten onder de werkdruk. Maar omdat piepende dienders weinig medelijden wekken, wordt ook het grotere belang in de strijd gegooid: de nationale veiligheid. Er is nu al een nijpend gebrek aan wijkagenten. En terroristen vangen, dat lukt al helemaal niet meer met een uitgekleed korps waar de reorganisatie elke dag ontaardt in een grotere puinhoop.

Het tegenargument van het management luidde dat automatisering en reorganisatie leiden tot effectievere processen, waar minder medewerkers voor nodig zijn. Zelfs op het ministerie vonden ze het slap geleuter. De ene na de andere hoge politiebons werd eruit gegooid. Erik Akerboom, de nieuwe politiechef, schuift al het bestuurlijke geblunder op het bordje van zijn voorganger, zodat hij ruimte heeft om nieuwe zetten te doen op het schaakbord.

Jammer is dat de echte argumenten ondersneeuwen in dit pr-geweld. Het politiekorps is dringend toe aan vernieuwing, zo bleek uit een onderzoek van 2013, gehouden door het opleidingsfonds van de politie. De politie heeft een nijpend gebrek aan vrouwen en etnische minderheden. Het korps is vergrijsd en laag opgeleid. Scholing blijft achter en personele doorstroom is klein. Ergens anders werken willen politiemensen niet. Tot overmaat van ramp is het ziekteverzuim ook nog eens hoog (7%).

Er zijn vaak goede redenen voor ontslagronden en eveneens voor het verzet daartegen. Toch kiezen werknemers en werkgevers vaak voor het communiceren van selectieve waarheden in plaats van heldere feiten en afwegingen. Een teken dat de werkelijkheid een maatje te groot is om te hanteren. Dan maar ‘alternatieve feiten’, die zijn eenvoudiger te begrijpen en beter beheersbaar. Jammer, want ze verhullen niet alleen de werkelijkheid, maar ook de bestuurlijke armoede van de hoofdrolspelers.

Reacties

Plaats een reactie