Onmisbare vragen tijdens het eerste sollicitatiegesprek

Het spreekt voor zich dat je in een gesprek met een sollicitant een goed beeld moet krijgen over de kennis (het kennen), de vaardigheden (het kunnen) en persoonseigenschappen (het zijn) van de sollicitant en of deze in voldoende mate aanwezig zijn om de vacante functie succesvol te vervullen. Maar het is ook noodzakelijk een beeld te vormen over het willen. Waaruit bestaat de motivatie voor de functie, wat zijn de redenen dat hij of zij graag in deze branche wil werken en wat zijn de redenen om van werkgever te willen wisselen?

De over-de-schouder-heen-kijk-techniek

Om te voorkomen dat de sollicitant de selecteur stroop om de mond smeert, ga je pas op de functie in nadat je een beeld hebt gekregen of de sollicitant aan de gestelde criteria voldoet. Als de sollicitant van te voren al te horen krijgt wat de functie exact inhoudt en over welke eigenschappen hij moet beschikken, laten de antwoorden zich raden.

Om dat te voorkomen kun je ook nog de ‘over de schouder heen kijk techniek’ toepassen. Dit houdt in dat je de sollicitant vragen laat stellen over de functie of de sollicitant laat vertellen wat hij al over de functie weet. Op deze wijze kom je veel meer te weten over de persoon achter de sollicitant en zijn of haar motivatie. Stelt deze alleen maar vragen over werktijden, een auto van de zaak en salaris en geen vragen over de functie, markten en collega’s, dan kun je je afvragen of dit wel de juiste sollicitant is.

Kennis is geen garantie

Dat de sollicitant de juiste kennis in huis heeft is geen garantie voor goede prestaties in de eventuele nieuwe functie. Motivatie speelt hierin ook een grote rol. Zet de sollicitant zich af tegen zijn oude werkgever en klaagt hij of zij over slechte arbeidsvoorwaarden of een grillig beleid? Dan is de sollicitatie wellicht slechts een vlucht naar iets beters. Stelt hij of zij daarentegen vragen over de klanten en wil de sollicitant meer weten over de toekomstplannen van de organisatie? Dan voelt de sollicitant zich aangetrokken tot de functie en kun je ervan uitgaan dat er sprake is van intrinsieke motivatie.

Arbeidsvoorwaarden

Zo’n beetje aan het einde van het selectiegesprek peil je globaal wat de sollicitant over salaris, werktijden en andere arbeidsvoorwaarden in gedachten heeft. Het is beter in het eerste gesprek er achter te komen dat het aanbod van de organisatie en de vraag van de sollicitant onoverbrugbaar zijn, dan pas in de derde ronde van het selectietraject. Zo voorkom je wederzijdse teleurstellingen. Als vraag en aanbod op het gebied van arbeidsvoorwaarden onoverbrugbaar zijn, kun je immers beter je aandacht op andere sollicitanten richten.

Wil de sollicitant zelf ook verder?

Ook sollicitanten kiezen in selectietrajecten. Zij kunnen na een (eerste) gesprek minder enthousiast zijn geworden over de functie, de organisatie of het ontwikkelperspectief. Het is daarom belangrijk aan het einde van het gesprek de interesse bij de sollicitant te peilen. Is deze er niet (meer), dan is dat maar helder en het bespaart beiden overbodige tijd en moeite.