Ziekteverzuim & teamprestatie

Onlangs was ik in gesprek met een HR-directeur van een grote bakkerijketen. Hij vroeg mij of ziekteverzuim effect had op teamprestaties. Door zijn toon en de ogenschijnlijke logica van causaliteit, had ik de neiging om zijn vraag inderdaad op deze manier te interpreteren en bevestigend te antwoorden. Ik onderdrukte deze neiging en vroeg door. Zijn antwoord maakte duidelijk dat er een heel andere issue speelde, die nog weleens over het hoofd wordt gezien. Teams duwen onder het mom van onder-prestatie collega’s richting ziekte. Zo draagt het ziekteverzuim bij aan de gewenste teamprestatie.

‘Oh, dus deze collega kon gewoon niet meekomen met het team en werd om die reden ziek?’ Zoiets als het zwakste dier in de kudde dat verstoten wordt. Alhoewel het simpel lijkt, is er vaak meer aan de hand.

Het doel van een team, het realiseren van een specifieke prestatie, wordt beïnvloed door de dynamiek van het grotere geheel waarvan het team onderdeel uitmaakt. Deze dynamiek kan ervoor zorgen dat het team in een spagaat terechtkomt. Over het algemeen wordt die dynamiek onderhuids gevoeld zonder dat exact geduid kan worden wat er aan de hand is.

Een team is een groep mensen die zich gezamenlijk verbindt aan een doelstelling. Om deze doelstelling te bereiken kent het team procedures en werkwijzen, ook al zou een buitenstaander deze typeren als organisch of zelfs chaotisch. Als het team hier wel bij vaart dan is dat de ‘mores’. Op de route van input naar output, van inspanning naar resultaat, kan er van alles gebeuren wat zo belangrijk blijkt te zijn, dat het team bereid is individuele collega’s ‘op te offeren’ door verstoting. Over het algemeen gaat dit eerder subtiel dan dat het ronduit tegen deze collega’s wordt gezegd.

In de genoemde bakkerijketen gebeurde iets wat meer te maken had met de strijd tussen ‘eigen’ en ‘van buitenaf’. Het bedrijf zat in een transformatieproces waarbij de recente overname door een internationaal bedrijf de tradities van het oude familiebedrijf in de knel bracht. De oudere medewerkers, de beschermers van de traditie, wilden wel degelijk meewerken aan de geformuleerde doelstellingen. Maar pas toen een overgevlogen Engelse collega eruit was gewerkt, werden die ook daadwerkelijk gerealiseerd. Deze man ‘van buitenaf’ zorgde met zijn ziekteverzuim ervoor dat de gevraagde teamprestatie kon worden geleverd.