En ze werkten nog lang en gelukkig

Als we willen voorkomen dat de Nederlandse beroepsbevolking opbrandt, dan is investeren in duurzame inzetbaarheid onvermijdelijk. Maar wat is duurzame inzetbaarheid? En hoe krijg je dat als HR-professional voor elkaar binnen je eigen organisatie?

Wat is duurzame inzetbaarheid?

Vanuit werknemersperspectief is duurzame inzetbaarheid het vermogen om nu en in de toekomst toegevoegde waarde te leveren voor een organisatie en daarbij zelf ook meerwaarde te ervaren. Vanuit werkgeversperspectief is duurzame inzetbaarheid het investeren in gezonde, flexibele en betrokken medewerkers, die zowel binnen als buiten het huidige bedrijf hun bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij.

Het is belangrijk dat organisaties de randvoorwaarden scheppen zodat medewerkers in staat worden gesteld om duurzaam inzetbaar te zijn. En dat medewerkers uiteindelijk zelf verantwoordelijk blijven voor de juiste houding en motivatie om duurzaam inzetbaar te zijn en te blijven.

Wat levert het op?

Net zoals gelukkige koeien meer melk geven, zijn gelukkige medewerkers productiever, creatiever en meer betrokken. Dit vertaalt zich in een lager ziekteverzuim en een hogere productiviteit en dat levert geld op.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft in 2012 een honderdtal Nederlandse werkgevers gevraagd hun ervaringen met duurzame inzetbaarheid te delen. Hun bevindingen zijn uitgewerkt in het manifest ‘Duurzame inzetbaarheid’. In dit manifest staat onder andere dat als alle organisaties in Nederland investeren in de bevlogenheid en betrokkenheid van hun medewerkers en hierdoor:
•  De arbeidsproductiviteit met 1% stijgt, dat dit 6 miljard euro extra economische groei oplevert. Dit betekent een gemiddelde jaarlijkse toename van 953 euro per werkzame Nederlander;
•  Het ziekteverzuim met 1% daalt, dit naar schatting jaarlijks ongeveer 2,6 miljard euro op zal leveren. Met een werkzame beroepsbevolking van 6,3 miljoen betekent dit een afname van de kosten van 412 euro per werkzame Nederlander per jaar.

Volgens deze berekening zou een organisatie met 100 medewerkers die in duurzame inzetbaarheid investeert, op een jaarlijkse omzettoename van 95.000 euro en een kostenafname van 41.000 euro kunnen rekenen. Wat levert één procent daling in verzuim en één procent toename in arbeidsproductiviteit op voor uw organisatie?

5 succesfactoren

Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zijn er succesfactoren, die ervoor zorgen dat een organisatie maximaal kan profiteren van duurzame inzetbaarheid.

1. Betrokkenheid
“Geef medewerkers de ruimte en verantwoordelijkheid om hun vakmanschap uit te oefenen en daarmee een waardevolle bijdrage te leveren. Mensen die echt zin hebben in hun werk, leveren betere prestaties en zijn minder vaak ziek.”
Een belangrijke bepaler voor betrokkenheid is zingeving; het gevoel dat je iets zinvols bijdraagt aan iets dat groter is dan jijzelf. Voor ondernemingen is het dan ook belangrijk om te communiceren over het hogere doel van het bedrijf of de organisatie. Een hulpmiddel hierin is Simon Sinek’s uitleg van zijn ‘golden circle’. De op twee na meest bekeken TED-talk op het internet.

2. Gezondheid
”Maak uw medewerkers bewust van het belang van hun gezondheid en stimuleer en gezondere levensstijl. Ondersteun hen bij sporten, gezond leven en stoppen met roken.”
Steeds meer organisaties bieden een bedrijfsfitnessregeling aan als secundaire arbeidsvoorwaarde. Bedrijven kunnen fiscaal voordeel toepassen waardoor het voordeel voor werknemers kan oplopen tot 52% op het abonnementsgeld.

3. Ontwikkeling
“Bied uw werknemers mogelijkheden tot ontwikkeling. Hiermee vergroten zij hun flexibiliteit en aantrekkelijkheid op de arbeidsmarkt en vergroot u het vermogen van uw organisatie om in te spelen op verandering in de markt.”
De volgende anekdote sluit goed aan bij hoe er in heel veel organisaties over de ontwikkeling van medewerkers wordt gedacht. Directeur tegen HR-manager: ‘wat als we investeren in onze mensen en ze gaan daarna weg?’ HR Manager: ‘wat als we het niet doen en ze blijven?’.
Echter, het ontwikkelen van medewerkers is anno 2014 niet alleen de taak van organisaties. Het is belangrijk dat medewerkers zich realiseren dat investeren in eigen ontwikkeling een noodzakelijke voorwaarde is om aantrekkelijk te blijven op de arbeidsmarkt.

4. Organisatie
“Ondersteun medewerkers door een goede organisatie van het werk. Leidinggevenden ondersteunen de medewerkers, zodat zij optimaal hun werk kunnen doen.”
Een mooi voorbeeld van een nieuw georganiseerde organisatie is Stichting Buurtzorg Nederland (ongeveer 8.000 medewerkers). Oonlangs werden zij voor de derde keer als winnaar uitgeroepen bij het Beste Werkgeversonderzoek uitgevoerd door Effectory en Intermediair. Wat maakt hun een Beste Werkgever? Zij werken in kleine autonome en zelfsturende teams aan een helder doel (verpleging en verzorging thuis).

5. APK
“Onderzoek periodiek hoe het ervoor staat met de duurzame inzetbaarheid van uw medewerkers. Gebruik het onderzoek als aanleiding om het gesprek aan te gaan over de loopbaan, ontwikkeling en gezondheid.”
Deze laatste succesfactor is eigenlijk meer een middel om bovenstaande factoren te kunnen meten. Hierbij kan gedacht worden aan het functioneringsgesprek om te praten over de ontwikkeling van medewerkers (wie ben je, wat wil je, wat kun je, kun je groeien?), een medewerkersonderzoek om de betrokkenheid van medewerkers te meten, of het aanbieden van vrijwillige zogenaamde healthchecks om de gezondheid van medewerkers inzichtelijk en bespreekbaar te maken.

Aan de slag

Maatregelen om de duurzame inzetbaarheid te verbeteren lopen uiteen van quickwins tot complexere maatregelen die een grotere investering vergen. Er is voldoende informatie beschikbaar voor organisaties en voor medewerkers. Op de website www.toolboxduurzameinzetbaarheid.nl van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid worden maar liefst 99 instrumenten beschreven die werknemers en werkgevers kunnen helpen bij het aan de slag gaan met duurzame inzetbaarheid.
Op de website www.duurzameinzetbaarheid.nl worden praktische tips gegeven en best practices gedeeld over hoe u als werknemer en als werkgever kunt werken aan duurzame inzetbaarheid om hiermee de prestatie van uw organisatie te verbeteren.

Voorop staat dat er niet één oplossing of aanpak is. Elke organisatie heeft een ander (hoger) doel met andere medewerkers. Eén van de belangrijkste tips is om uw medewerkers zoveel mogelijk te betrekken bij de besluitvorming rondom duurzame inzetbaarheid. Dus vraag hen naar hun mening en laat zien dat je deze mening serieus neemt in de besluitvorming.
Als we met zijn allen inzetten op duurzame inzetbaarheid, dan is daar niet alleen een economisch belang mee gemoeid, maar dragen we ook bij aan een vitale en gelukkige samenleving.