Functiecreatie: de oplossing voor onbenut arbeidspotentieel

De bedrijven die zeggen geen geschikte functies te hebben voor mensen met een arbeidsbeperking, hebben helemaal gelijk. Als dat wel zo zou zijn, zouden deze mensen immers niet tot de doelgroep van de banenafspraak behoren. Die bestaat vrijwel volledig uit mensen die vanwege hun beperking niet in staat zijn om zelfstandig het minimumloon te verdienen. Er zijn meer dan genoeg functies beschikbaar. Echter, de eisen die aan deze functies worden gesteld, passen op geen enkele wijze bij de capaciteiten van de mensen uit de doelgroep van de banenafspraak.

Misfit tussen vraag en aanbod

De inschatting is dat bijna één op de twintig mensen die behoren tot de arbeidspopulatie, voor geen enkele beschikbare vacature in Nederland geschikt is. Dat is schrikbarend. Ergens zit er dus een gigantische misfit tussen dat wat in ons land aan arbeidspotentieel beschikbaar is en datgene wat bedrijven vragen van dat arbeidspotentieel. Die misfit zit met name in de complexiteit van de huidige functies.

Functies worden steeds complexer

In de afgelopen decennia zijn functies steeds complexer geworden en is het takenpakket dat door een individuele arbeidskracht wordt uitgevoerd alleen maar groter geworden. We kennen allemaal het verschijnsel dat, bij het vertrek van een collega, het eisenpakket van de nieuwe vacature groter is dan dat waar de vertrekkende collega aan moest voldoen. Geen wonder dat het aantal mensen dat hier niet meer aan kan voldoen, toeneemt.

Krapteberoepen

Het kan anders, zien we in de praktijk. Die complexe functies omvatten vaak taken die onder het niveau liggen van degene die ze uitvoert. In ziekenhuizen blijkt dat verpleegkundigen voor minstens een vijfde deel van hun tijd bezig zijn met taken onder hun niveau. En dat terwijl er een nijpend tekort is aan geschoolde verpleegkundigen. Datzelfde geldt voor monteurs, voor procesoperators en voor professionals in de zorg: allemaal krapteberoepen.

Functiecreatie zorgt voor win-winsituatie

Haal de eenvoudige taken van deze vakmensen uit hun werkpakket halen en voeg ze samen tot een functie voor een lager geschoolde collega. Deze methode heet ‘Functiecreatie’. Aan de hand van een set van tools worden eenvoudige taken uit de werkprocessen gedestilleerd, nieuwe werkpakketten voor het zittend personeel vastgesteld en vervolgens gekoppeld aan bedrijfsdoelstellingen om op die wijze de waardecreatie voor de betreffende organisatie concreet in beeld te brengen.

Zo creëer je een win-win situatie. De vakmensen kunnen meer in hun kracht gezet worden en er ontstaat een vacature voor een lager geschoolde collega die behoort tot de doelgroep van de banenafspraak.

Extra vacatures, extra budget?

En wat zijn de kosten van al die extra vacatures? We zien in de praktijk dat dit voor bedrijven vaak geen kostenpost, maar juist een aantrekkelijke business case is. De openstaande vacature hoeft niet te worden ingevuld, de productie kan worden verhoogd en het achterstallige werk kan eindelijk worden weggewerkt. Het werk wordt simpelweg anders verdeeld en de vakmensen kunnen zich eindelijk richten op hun kerntaken, de dingen waarvoor ze geschoold en getraind zijn.

Invullen banenafspraak is goed voor je portemonnee

In de afgelopen vijf jaar zijn honderden banen op die wijze gecreëerd. Bedrijven die eerder geen mogelijkheid zagen om invulling te geven aan de banenafspraak, kunnen dit op deze wijze wel doen én met positieve business case. De assistent procesoperator, de assistent monteur, de assistent zorg, de assistent van de operatieassistent, de gastenontvanger: het zijn allemaal namen voor de nieuw gecreëerde functies die binnen organisaties voor een aantoonbare toegevoegde waarde hebben gezorgd. Zoals een manager van een van die bedrijven het verwoordt: ‘We doen het met het hart, maar het gaat ook om onze portemonnee.’

Meer weten over functiecreatie? Download het Handboek Functiecreatie.