Realisme, de buzzkiller van succesvol solliciteren

Solliciteer je rot

Veel werkzoekenden solliciteren zich rot en hebben hele ordners vol met sollicitaties. Vaak ontvangen ze niet eens een ontvangstbevestiging of afwijzing. Ze hebben geen idee waarom ze worden afgewezen, want feedback op hun sollicitatie krijgen ze al helemaal niet. Ze solliciteren op elke functie waarvan ze maar enigszins van denken dat ze die zouden kunnen uitvoeren. Dromen van een ideale baan en een leven waarin je intens gelukkig bent lijkt niet realistisch. Dat geldt zeker voor 50-plussers als je de uitzending van het televisieprogramma Radar mag geloven: zij hebben slechts 3% kans op een nieuwe baan.

Neerwaartse spiraal van stervende ambities

Na een regen van afwijzingen stellen werkzoekenden hun wensen en ambities alsmaar neerwaarts bij. Ze hebben er geen geloof meer in dat het gaat lukken. Elke afwijzing of sollicitatie waar ze geen reactie op ontvangen, is een bevestiging van dit standpunt. Ze willen een baan en willen niet negatief overkomen, ze willen ook niet dat hun situatie als hopeloos wordt gezien en dus hebben ze bedacht dat ze het niet opgeven, maar realistisch zijn. En daar gaat het faliekant verkeerd.

Creatief-gehandicapt

Dit realisme bij solliciteren is als brainstormen met beperkingen. Als je een brainstormopdracht krijgt en eerst te horen krijgt wat er allemaal niet mag of kan, dan is je creativiteit al naar het nulpunt gedaald. Dit geldt ook voor je coachees. De kans dat er dan nog enthousiaste movitatiebrieven worden geschreven is minimaal. De vraag is echter: wat doe je dan met je coachee, die met die mindset leeft? Hoe help je die zichzelf te helpen?

Zoals bij elke sessie dient er eerst een vertrouwensbasis zijn, maar in deze situatie die extra belangrijk. Om uit de negatieve mindset te kunnen komen, dient de werkzoekende een boodschap ter harte te nemen, die volledig buiten zijn comfortzone ligt.

1. Bewustwording falende mindset

Is de werkzoekende bereid om open te staan voor andere ideeën? Voor een andere route en vooral een ander doel? Het zal je coachee heel wat moeite kosten om de huidige mindset – volhouden, realistisch zijn, niet dromen – los te laten. Stuur door middel van vragen voorzichtig naar zijn gebrek aan resultaten. Maak de werkzoekende ervan bewust dat hij vasthoudt aan zijn mindset door vragen te stellen: ‘Ben je bereid deze denkwijze los te laten? Kost het je moeite om het los te laten en waarom? Waarom wil je dit niet loslaten? Wat levert het je op om eraan vast te houden?’ Stel dan de belangrijkste vraag: ‘Wat heeft het je tot nu toe opgeleverd?’ Het mooist is het als de coachee zelf tot de conclusie komt dat deze denkwijze tot nu toe in ieder geval geen baan heeft opgeleverd.

2. Bepalen van droombaan

Vervolgens kun je samen met je coachee vaststellen welke functie hij het liefste zou willen vervullen. Denken over hun ideale functie hebben deze werkzoekenden meestal al zo lang buitengesloten, dat ze vaak geen idee meer hebben wat ze echt zouden willen doen. Het helpt dan om de volgende vraag te stellen: ‘Als ik een toverstaf zou hebben en elke gewenste functie zou kunnen toveren, welke functie zou je willen dat ik voor jou tover?’

3. Focus bijstellen

De boodschap die deze werkzoekenden mee moeten krijgen is dat ze zichzelf blokkeren. In plaats van zich te focussen op waar ze uit willen komen, richten ze zich (logischerwijs) op de teleurstellingen en wat er niet kan. Ze richten zich alleen nog maar op het gevoel van naderend onheil. Dat onheil ervaren ze in de vorm van nooit meer te kunnen werken. De hypotheek niet meer kunnen betalen, de rest van hun leven niet meer bijdragen aan de samenleving, maar ervan profiteren, zich nooit meer volwaardig voelen. Om de omslag te kunnen maken dien je er eerst in te geloven. Als de coachee er zelf niet in gelooft, zal een werkgever er ook niet in geloven. Hetgeen waar men zich op richt, wordt groter. Dat geldt voor negatieve zaken, maar ook voor positieve dingen, zoals je droombaan vinden en gelukkig worden. Maar het begint met geloof. Het geloof dat je coachee het waard is en wat bij te dragen heeft.

4. Bewustwording van gedachten

De bereidheid een ander pad te kiezen zal er niet toe leiden dat de andere, negatieve gedachten opeens verdwenen zijn. Gedachten zoals: het gaat toch niet lukken, ik ben te oud, er zijn jongeren die ‘goedkoper’ zijn, er zijn anderen die beter opgeleid zijn, voor mij blijven alleen de oninteressante banen over. Zo heb ik een klant gehad, die toen we samen begonnen te werken van zichzelf vond dat ze echt positief gestemd was. Echter, ze verwoordde wel gedachten als: ‘de kans is klein dat ik weer aan de slag kom op mijn leeftijd, ik kan niet zoveel bijzonders.’ Dat allemaal onder de noemer realisme. Toen deze klant uiteindelijk een geweldige nieuwe baan vond en terugkeek gaf ze aan dat ze toch eigenlijk wel heel negatief dacht aan het begin van het traject. Achteraf gezien realiseerde ze zich dat, op het moment zelf helemaal niet. Het is een gewoonte om zo te denken. Daarom is het van belang de klant hierop te wijzen en een tool mee te geven om hiermee om te gaan. Zo kunnen ze bijvoorbeeld, elke keer als ze zichzelf hierop betrappen, een bepaalde zin in gedachten te zeggen. Zoals: ‘Dat hoort bij mijn oude manier van denken en nu denk ik anders.’

5. Herhalen, herhalen, herhalen.

Ook hier geldt de kracht van herhaling. Het kan heel goed zijn dat de klant terugvalt in oude, negatieve denkpatronen. Zeker als er triggers zijn, zoals een afwijzing of gesprekken met anderen die in die ‘realistische negatieve’ mindset zitten. Het is helemaal niet ongebruikelijk om dan terug te vallen in die oude denkpatronen. Het duurt tussen de 30 en 60 dagen voordat iemand zich een gewoonte eigen heeft kunnen maken. Het kan best zijn dat je dit proces meerdere malen met je klant doorloopt voordat het beklijft.

6. Positieve stimulans

Om het doel te realiseren is essentieel dat jij als coach steeds weer laat zien dat jij gelooft dat het je klant zal lukken. Zelfs als de klant dat geloof nog niet zo sterk heeft. Jouw geloof in een geweldige uitkomst is besmettelijk!