Angst voor reorganisatie leidt tot versobering van arbeidsvoorwaarden

Ruim een op de tien werkgevers heeft het afgelopen jaar zijn personeel gevraagd salaris in te leveren. Hoewel de Nederlandse economie herstelt, doen veel werkgevers nog steeds een beroep op hun medewerkers om met minder genoegen te nemen. Bijna een kwart (24%) van de werkgevers versobert het arbeidsvoorwaardenbeleid. Ook is bij bijna de helft van de werkgevers demotie onderwerp van gesprek. De economie mag zich dan wel licht herstellen, de angst voor reorganisaties is er nog altijd bij het personeel.

Dit blijkt uit het jaarlijkse onderzoek ‘HR-Trends 2014-2015’, een onafhankelijk, representatief onderzoek van salaris- en HR-dienstverlener ADP Nederland, organisatieadviesbureau Berenschot en Performa Uitgeverij onder ruim 700 Nederlandse HR-professionals. HR-Trends is daarmee het grootste onderzoek onder HR-professionals in Nederland.

“Hoewel werkgevers op de lange termijn verwachten weer meer personeel nodig te hebben, kiezen ze er voorlopig voor om medewerkers in lagere functies te plaatsen of hun arbeidsvoorwaarden te versoberen,” zegt Hans van der Spek, Manager Kenniscentrum HRM bij Berenschot.

Werkgever schaft salarisverhoging en dertiende maand af
Werkgevers vragen hun personeel onder meer af te zien van een reguliere salarisverhoging (7%), een beperking van het salaris (3%) of af te zien van een dertiende maand (1%). Vooral in de financiele sector en de bouw deinzen werkgevers er niet voor terug om medewerkers te vragen arbeidsvoorwaarden in te leveren. In de financiele sector hebben vier op de tien werkgevers (44%) het verzoek ingediend bij hun personeel. In de bouw heeft ruim een derde van de werkgevers (39%) hun medewerkers de vraag het afgelopen jaar voorgeschoteld.

Ook demotie is populair onder Nederlandse bedrijven. Bijna de helft van de werkgevers (48%) onderzoekt de mogelijkheid of vraagt werknemers daadwerkelijk een lagere functie te bekleden. Demotie is dit jaar populairder dan vorig jaar. Toen onderzocht 15% van alle werkgevers de optie demotie, nu kijkt een op de vijf werkgevers (20%) naar de mogelijkheid.

Het is opvallend dat daar waar werkgevers hun personeel wel tegemoet kunnen komen, zij dit vaak nalaten. Door de verlaging van het (fiscale) opbouwpercentage voor pensioenen zijn de pensioenpremies verlaagd. Dit kan gunstig zijn voor de portemonnee van medewerkers. Slechts 17% van de werkgevers kiest ervoor om dit (deels) als extra loon uit te keren.

Werknemer levert ook verlofdagen in
Naast salaris en demotie, versoberen ook andere arbeidsvoorwaarden. Zo vragen werkgevers hun werknemers ook verlofdagen in te leveren (2%) en de omvang van het dienstverband te beperken (2%) vanwege de moeilijke economische omstandigheden.

Ook de ziektekostenverzekering moet het ontgelden. Nog maar 32% van de werkgevers komt zijn werknemers hierin tegemoet. Ook een jubileumuitkering is minder aan de orde. Dit zelfde geldt voor de betaalde ouderschapsverlofregeling en een collectief pensioen.

Bijna een op de vijf (19%) HR-professionals ziet het begeleiden van een reorganisatie als belangrijk HR-thema in 2014. Vorig jaar noemde 35% het als een top-5 thema voor 2014. “HR-afdelingen hebben doorgaans goed zicht op de bezuinigingen die werkgevers doorvoeren en de weerslag hiervan op het personeel,” aldus Van der Spek.

Over het onderzoek
HR-Trends 2014-2015 is het grootste jaarlijkse onderzoek onder interne en externe HR-professionals in Nederland naar de inhoud en de beloning van de HR-functie. In het onderzoek zijn niet alleen HR-verantwoordelijken in loondienst ondervraagd, maar ook directeuren van HR-dienstverlenende bureaus en zelfstandig gevestigde HR-adviseurs. Er deden 708 HR-verantwoordelijken aan het onderzoek mee. HR-Trends 2014-2015 is een initiatief van Performa, uitgevoerd door Berenschot en mede mogelijk gemaakt door ADP. De resultaten van het onderzoek worden gepresenteerd op 28 oktober tijdens HR Live, hét vakevent voor HR.