Het vergezicht van talentmanagement
Vijf jaar geleden vergeleek Lidewey van der Sluis talentmanagement met vliegeren. De kersverse hoogleraar Strategisch Talent Management van Nyenrode vergeleek in haar inaugurele rede de vlieger met managementinstrumenten. Werkgevers waren de vliegeraars. De wind was de dynamiek op de arbeidsmarkt en de thermiek zijn de dwarrelende talenten.
In die dagen klonk het nog interessant. Lidewey vertelde over de toegenomen turbulentie op de arbeidsmarkt, die werkgevers dwingt om hierover na te denken. Maar anno 2013 is het verhaal nog steeds hetzelfde. Neem de actuele visie van hr-bureau Mercer: “Om talent te managen moet je als organisatie goed weten hoe je ervoor staat, maar ook waar je naartoe wilt.” Het klinkt heel erg 2008.
Talentmanagement heeft zich al die jaren niet ontwikkeld. Het bloeit in managementliteratuur en bij adviesbureaus, maar niet op werkvloeren, zo ontdekten onderzoekers van Ernst & Young. Ondanks werkloosheid lukt het werkgevers maar niet om getalenteerd personeel aan te trekken. Werkgevers geloven nauwelijks in talentmanagement, aldus weer een ander onderzoek.
Dat wantrouwen is terecht, want de factor arbeid is net zo complex als de tegenhanger ervan, de factor kapitaal. Maar zoals dat gaat met oerkrachten proberen velen die te temmen. Dat leidt tot grote woorden over talentmanagement, met rijkdom en voorspoed als grote belofte. Werkgevers hopen het, adviseurs verkopen het en politici promoten het, telkens weer.
Vele vergelijkbare modellen gingen talentmanagement al voor naar het knekelveld. In 1997 brak toenmalig premier Wim Kok een lans voor employability, waar alles draait om duurzame inzetbaarheid van de werknemer. We horen al jaren niks meer over deze proefballon.
Het idee dat werknemers als blije ballerina’s over de arbeidsmarkt huppelen ten faveure van ondernemend Nederland, is even hardnekkig als onzinnig. In 2011 promoveerde Frank van Luijk op een onderzoek over de drijfveren van werknemers. Ze doen het alleen voor het geld, zo toonde hij aan.
Een standaardwerk is het nooit geworden, deze open deur. Het misleidende vergezicht van talentmanagement is veel mooier.
